Blog

Ambliyopi – Göz tembelliği nedir ?

Çocukluk döneminde, kayma olmadan her iki gözden net görüntü algılandığında normal görme gelişimi sağlanmış olur. Kayma gibi gelişmenin olumsuz olarak etkilendiği koşullarda ise göz tembelliği veya görmede azalma gelişir. Şaşılığı olan çocukların yarısında göz tembelliği gelişir. Erken teşhis edildiğinde yani hayatın ilk 8-9 yıllık döneminde tedavisi mümkündür, iyi gören gözün kapatılması ile görme seviyesi arttırılabilir. Ancak görme için gelişme döneminin tamamlandığı 9 yaş sonrası tedavi başarısı oldukça düşüktür, yani ne kadar erken teşhis edilirse tedavi başarısı o denli yüksek olacaktır. Göz tembelliği ilerleyici bir hastalık değildir, yani görme tamamen kaybedilmez.

Ambliyopide sıklıkla tek göz etkilenir, yaklaşık olarak her 100 kişiden 4’ünde göz tembelliği vardır. Göz tembelliğinin teşhisi ve erken tedavisi için her çocuk 3 yaşına dek göz muayenesi olmalıdır. Halk arasında yaygın olarak kabul edilen yenidoğan bebeğin göremediği yolundaki görüşün aksine yenidoğan döneminde bebekler görebilir ancak erişkinlerin görme seviyesinde değildir ve ancak 1.5-2 yaşında erişkin seviyesine ulaşır.

Gözlerin kullanılması ile gelişim sağlanır bu nedenle çocukluk döneminde görme sistemi esnektir ve gözlerin kullanılmasına göre şekillenir. Fakat şaşılık, iki gözde farklı derecelerde olan gözlük ihtiyacı yada bir gözdeki görüntünün oluşmasını engelleyen katarakt, göz kapağı düşüklüğü gibi bir engel varlığında tembellik gelişir. Yani görme potansiyeli olmasına karşın görme sistemi normal gelişimini sağlayamaz. Özellikle şaşılığın olmadığı ve çoğunlukla farklı ve yüksek gözlük ihtiyacının olduğu olgularda ailenin farketmesi gecikebileceğinden ambliyopi tanısı gecikebilir. Bebeklik döneminde yani çocuğun konuşamadığı dönemde de gözlük ihtiyacı ve şaşılık tesbit edilebilir. Ayrıca göz tembelliği dışında görme azalmasına neden olabilecek katarakt, iltihaplanma, tümör veya diğer göz hastalıkları da saptanabilir.

Göz tembelliğinin tedavisi için eşlik eden şaşılık, gözlük ihtiyacı veya katarakt gibi hastalıklar tedavi edildikten sonra az gören gözün kullanılmasını zorlamak için iyi gören göze kapama yapılır. Eğer çocuk kapama yapmaya çok direnç gösteriyorsa göz damlaları veya özel çalışma sistemleri kullanılabilir,ancak en etkili tedavi yöntemi kapamadır.

Göz tembelliği tedavi edilmediği takdirde ilerleme göstermez ancak gelişme dönemi sonrası tedavisi mümkün değildir ve her iki gözün birarada kullanılması ve derinlik hissi algılamasında zorluğa neden olur, polislik, pilotluk gibi meslek seçiminde engel teşkil eder.

– Her iki gözde eşit ve iyi görme hayatın erken gelişme döneminde gözlerin normal kullanılabilmesi ile sağlanır. Hayatın ilk 9 yılında bu normal gelişim sağlanamazsa tembellik gelişir.

– Göz tembelliği nadiren şikayete neden olur bu nedenle ilk 3 yılda yapılacak göz kontrolu teşhis ve tedavi için büyük önem taşımaktadır. İlk muayene icin ideal zaman 1 yaş civaridir.

– Göz tembelliğine neden olan en önemli hastalıklar şaşılık, kırma kusuru ve katarakt gibi hastalıklardır.

– Erken teşhis, kontrol takipleri ve ailenin de durumun önemini kavrayarak yapacakları kapama tedavisi tedavinin temelini oluşturur.

– Yakından okumak ya da televizyon seyretmek gözleri bozar mı? Bu doğru değildir, çocukların kol mesafeleri daha kısa olduğundan ve yakına uyum kapasiteleri de yüksek olduğundan okumak için yakında tutarlar. Televizyon içinde TVden gelen düşük miktardaki radyasyonun dışında gözleri bozacak olumsuz etki yoktur. Ancak yakından TV seyretmek eşlik eden kırma kusuruna bağlı olabileceğinden bir göz hekimi tarafından görülmelidir.

– Benzer şekilde düşük aydınlatmanında gözleri bozacağı yönünde yanlış inanış mevcut ancak bu da doğru değildir. Değişen mesafelere görmenin ayarlanabilmesi gibi değişen ışık koşullarınada gözümüz uyum gösterebilir. Hatta albinizm, lens veya kornea opasiteleri gibi durumlarda düşük aydınlatma daha rahat okumayı sağlayabilir.

– Gözlük takmak gözleri zayıflatarak gözlük ihtiyacını arttırmaz veya numaranın artmasına neden olmaz. Tam terside geçerlidir ve gözlük takmak gözlük numarasını azaltmaz.

Havuç gibi bazı gıdaların fazla tüketilmesi görme keskinliğini arttırmaz veya gözlük ihtiyacını ortadan kaldırmaz.

 

 

 

 

 

 

 

Okula Giden Çocuk Göz Sağlığı

Çocuğunuz sık sık gözlerini kırpıştırıyorsa, okuldan başı ağrıyarak dönüyorsa ya da okurken çabuk yoruluyorsa, belki de bu durum iyi görememesinden kaynaklanıyordur. Belki de bir göz hastalıkları uzmanına görünmesinin zamanı gelmiştir.

Arayıl tatiline girdiğimiz dönemler çocuklarımızla ilgilenme fırsatı oluyor. Çocuğun geri kaldığı derslere yetişmesi, çok çalıştıysa tatil yaparak dinlenmesi ya da ihmal edilmiş sağlık sorunları ile ilgilenmeniz için bu tatiller çok yararlı oluyor. Göz sağlığı da bunların en önemlilerinden.

Çocuk sınıfta dersleri duyuları yardımıyla izler ve iletişim kurar. Eğitmenin mesajları daha çok görsel-işitsel yollarla beyine ulaşır. Bu duyularda bir sorun varsa çocuk konuyu izleyemediği gibi, çaba göstererek yorulur ve bu da psişik (ruhsal) durumuna yansır. Bu sorunların bütün aileyi olumsuz etkileyeceği apaçıktır. Genellikle aileler sorunu çocuğun ilgisizliğinde, aklının başka yerde oluşunda ya da tembelliğinde görür. Oysa artık iyi biliyoruz ki çocuk “dersten kaytarma” planı kurmaz. Bu “uzaklaşma” daha çok dersi izlemede bir zorluk varsa ortaya çıkar. Ebeveyn ya da eğitmensek okul çocuklarındaki görme sorunlarını nasıl ortaya çıkarabileceğimize bir bakalım:

Çocuğunuz uzak ya da yakın mesafede net görme sorunu yaşıyorsa bunu yazdığı yazıya ya da baktığı televizyona çok yaklaşarak belli eder. Yoksa sanılanın aksine televizyon miyopi ya da hipermetropi anlamında göz bozmayıp varolan göz bozukluğunu ortaya çıkarır. Sınıfta bu “izleme mesafesi” büyüyeceğinden çocuğun tahtaya yaklaşma isteği ortaya çıkar. Yazıları okumak için yerinden kalkarak tahtaya doğru ilerler ve yine sırasına dönerek okuduğu satırı not alır. Bu durum sık sık tekrarlanır. ,

Her altı çocuktan birinde doğuştan görme bozukluğu ya da yatkınlığı vardır. Bu demek oluyor ki, 30 öğrencilik bir sınıfta yaklaşık 5 çocukta görme sorunu vardır. Eğitmen sene başında bunları belirlemeye çalışmalıdır. Beklenen sorumlu davranış bu çocukları sadece ön sıralara oturtmak değil, ailelere bilgi vermek olmalıdır. Çünkü sınıflar (daha büyük ölçülere sahip olduklarından) evde ortaya çıkmayan şeylerin ortaya çıkabildiği özel ortamlardır. Zamanında tespit edilen görme sorunları %100 düzeltilebilmektedir.

Görünürdeki sorunlar:

Anne ve baba olarak bizzat gözlük takıyor musunuz? Yanıtınız Evet ise çocuğunuzu görme sorunları açısından izlemeniz doğru olur. Birçok sağlık sorunu ırsidir. Erken doğan bebeklerde de görme bozuklukları görülebilir.

• Gözler kimi zaman şaşılaşıyor mu?
• Gözlerde kayma var mı?
• İyi göremediğini söylüyor, gözlerini ovuşturuyor ya da fazla kırpıyor mu?
• Okuldan yorgun dönüyor, başı ağrıyor ya da baş dönmesi yaşıyor mu?
• Uzun süre okuyamıyor, satırını kaybediyor, aynı kelimeyi birden çok kez okuyor mu?
• Eğitmen harfleri karıştırdığını, okuduklarını aklında tutamadığını söylüyor mu?
• Bunlardan biri dahi ortaya çıkmışsa, çocuğunuzu bir göz doktoruna gitme zamanı gelmiştir.

Çocuklarda göz muayenesi:

Oturmuş eğitim sistemlerinde okul doktoru ilkokulun ilk senesinin başında çocukları göz muayenesinden geçirir. Biz de ne yazık ki olsa olsa revir ve danışmanlık hizmetleri sağlanabilmektedir. Siz yine de şüphe besliyorsanız, ufaklığı bir göz doktoruna götürme inisiyatifi alabilirsiniz. Pediatrik oftalmoloji konusunda uzman bir doktora gitmek en iyisi olacaktır. Çünkü bu uzman çocukla nasıl iletişim kurulacağını daha iyi bilir ve buna uygun ekipmana sahiptir. Bu muayene sırasında göz doktoru şunları yapar:

Çocuğun uzak ve yakın görme kusurlarını ölçer. Bunu yaparken de, okul öncesi çocuklarda resimleri, 6 yaşından itibaren de harfleri kullanır.
Gözler arasındaki uyumunu, göz küresinin hareketliliğini ölçer (oküler motilite). Yani bir “ortoptik bilanço” çıkarır. Bu sayede bir göz tembelliğini, şaşılığı ya da renkli görme sorununu erken safhalarda teşhis eder.

 

 

 

Çocuklarda En Sık Görülen Göz Rahatsızlıkları

Okul çağı çocuklarında görülen görme sorunları konusunda bilgiler…

Görme bozukluklarının görülme sıklığı yaşa bağlı olarak artıyor. Göz tembelliği, şaşılık, miyop, hipermetrop ve astigmat çocuklarda en sık görülen sorunlar. Bu sorunların erken tanısı büyük önem taşıyor.

Görülme sıklığı, kalıtımın rolü

Genelde ülkemizde bir tarama sistemi var. O da ancak okul öncesi ve bu sorunlar okulda olduğu için, genellikle okulda tespit edilebiliyor. Göz kusurlarının genetik geçişi var. Çocukların eli, suratı, burnu nasıl benziyorsa anne babaya, göz de bir organ, onlar da yapısal olarak kalıtımla geçebiliyor. Böyle ailelere özellikle çocuklarına erken zamanda göz kontrolü yaptırmasını tavsiye ediyorum. En uygun zaman 1 yaş civarında. Bir yaş civarında çocukların göz kontrolüyle o anda bir sorun olup olmadığına bakılır. Çünkü iki yaşına kadar gözlerimiz gelişmesi devam ediyor ve fonksiyonlarını 2 yaşında hemen hemen normal hale getiriyor. Onun için bir aksaklık varsa, bir sene zaman kalması açısından bunun bir yaş civarında kontrol edilmesi yerinde olur.

Çocuklarda miyop tanısı

Her zaman rutin bir göz muayenesiyle miyobu teşhis etmek mümkün. Çocuk bulanık gördüğü için etrafla ilgisi fazla olmaz. Gelişmesi biraz geri kalabilir, çok yüksek miyopsa. Hafif ise pek fazla etkilenmez. Ama miyobu durdurmak elimizde değil. Bir organdan kaynaklanan bir sorun olduğu için zaten miyop veya göz kusurları bir hastalık değil kusurdur. Bu kişinin gözünün büyümesini, küçülmesini, aynı kalmasını, şekil değiştirmesini biz durduramayız. Bizim yaptığımız şey gözün fonksiyonu olan iyi görmeyi sağlamak. Görme kusurları, kırma kusurlarıyla birlikte bunları yerine koyup, kişiyi yada çocuğu rahat olarak gördürmek. Yoksa miyobun ilerlemesine biz hiçbir zaman müdahale edemeyiz.

Tedaviden kastım iyi görmeyi sağlamaktır. Çocuk gözlük kullanmazsa, o zaman gözün retinasında normal net bir görüntü oluşamayacağı için ömür boyu hep az gören bir çocuk olarak kalır. Buradaki tedavimiz iyi gördürmek, tam gördürmek. Yoksa numarayla ilgili herhangi yapabileceğimiz bir şey yok.

Hipermetrop

Hipermetrop çocuklar genellikle çok sık göz kırparlar. Çünkü gözünü kırptıkça korneadan bir tabaka gelip geçiyor, göz bir an net görüyor. Sonra tekrar bulanıklaşıyor. Elinde tuttuğu bir şeyi çok yakına getirerek bakar. Biraz baş ağrısı olabilir. Aileye ‘başım ağrıyor, gözüm ağrıyor’ diye söyleyebilir veya sulanma, kızarıklık ve çapaklanmalar görülebilir. Çapaklanma derken sekresyonlar, gözün zorlanmasından kaynaklanan şeyler oluşabilir. Aileler buna dikkat ederlerse, çocuğu bir doktora götürürlerse, hipermetropisi meydana çıkar.

Yüksek hipermetrop camlar, gözü dışarı iter; optik olarak böyle bir özelliği var. Çok uzun süre kullanıldığı zaman mutlaka çocukta daha önceden hafif bir halkın ‘şehlalık’ dediği, bizim ‘forya’ dediğimiz gizli bir kayma vardır. Bu görüntü netleştikçe iki gözü birlikte dengeleyemediği için sorun ortaya çıkar. Tabi bu ameliyatla düzeltilebilir.

Astigmat

Astigmat, noktasızlık demek. Bir noktayı nokta şeklinde görememek, dağınık, saçılmış bir şekilde görmek. Zannederim böyle bir tarif yaparsam nelere yol açtığı, kişileri nasıl etkilediği anlaşılır. Hem uzakta hem yakında baktığı cisimleri kişi net göremez. Bu da yine baş ağrısı, göz ağrısı, hipermetropiye benzer şikayetler ve göz kırpmalara neden olur. Astigmatizma, hem uzağı hem yakını etkiler. Halk arasında bilinen bir şey vardır. Uzağı görmeyen miyop, yakını görmeyen hipermetrop… Kural olarak belki öğretme açısından öyle fakat hipermetropi yüksek olduğu zaman veya astigmatizma olduğu zaman kişi uzağı da yakını da güzel göremez. Onun için öyle bir genelleme yapmayı biz pek sevmiyoruz.

Astigmatın sıfırlama ihtimali nedir? Bir örnekle açıklamaya çalışayım. ‘Benim çocuğumun ayağı çok büyük. Ben bunu nasıl küçültebilirim?’ gibi bir soru oluyor. Numaraya müdahale etmemiz mümkün değil. Organ kendi şeklini bulacak. Bizim yaptığımız net göstermek. Biz, çocuğumuza küçük ayakkabı giydirerek onun ayağının büyümesini engelleyemeyiz. O zaman nasır olur, yara olur, ağrı olur. Ama ayak yine büyür. Bu onun gibi. Bilincinde olmamız gereken bir şey, gözlük bir hastalık değildir. Bir kusurdur. Bunu böyle kabullenip, onun da tedavisi gözlük kullanmak veya lens, her neyse o numarayı kullanarak görmemizin rahat ve tam olmasını sağlamaktır. Kişide yada çocukta çok yüksek numaralar olabilir. O numarayı gözünün önüne koyduğunuz zaman tam görür, kusursuz görür. Ama çok düşük numara vardır, göz tembelliği vardır. Gözde bir sorun vardır. O çocuğa hiçbir zaman iyi gördüremezsiniz. Bence numara yüksek ama tam gören göz daha makbul bir göz. Çünkü tam işlemini yapabiliyor.

Görme tembelliği

Göz tembelliği her yaşta görülebilir. Göz tembelliğine ‘ambiyopi’ diyoruz. Doğuştan olan göz kusurları tam tedavi edilmemişse, göz tembelliği ortaya çıkıyor. Göz tembelliği, iki gözün farklı numaralarda olmasıyla meydana çıkıyor. Az düşük olan numaralı gözün görüntüsü daha net olacağı için beyin tarafından o gözün görüntüsü tercih ediliyor. Öbür bulanık görüntü bir tarafa itiliyor. Ve böylece o göz kullanılmadığı için tembel göz oluyor. Görmesi az kalıyor. Bunu her yaşta tespit etmek mümkün.

Küçük çocuk hiç onu fark etmez. Bir gözü fonksiyon ettiği için normal yaşantısında kullanır. Eğer gözde bir şaşılık meydana getirmiyorsa ailenin de içi rahattır.

Göz tembelliği için kapatma tedavisi dünyada en yaygın kullanılan tedavi. Çünkü uygulaması pratik. Herkes evinde, çocuğun durumuna, zamanına göre yapabilir. Bir de bu iş için merkezlerde yapılan aletle tedavi var. Bu sağlanabilir. Fakat haftanın belirli günleri, o çocuğu alıp, o merkeze getirmek, orada bir süre onu gözünü çalıştırarak sağlayabiliyoruz bunu. Büyük oranda sağlıyoruz. Kapatmayla ne elde edeceksek, egzersizlerle de onu sağlayabiliyoruz. Fakat kapatmanın alternatifi yok gibi. Gözü kapatmadan bulandırarak, kapatmak istediğimiz gözün görmesini geçici olarak bulandırarak da yardımcı olabiliyoruz. Eğer çocuk hiç kapatmıyorsa, hiç uyum sağlamıyorsa, o zaman ya bir merkezde göz tembelliği için aletli tedavi olacak yada doktoruna başvuracak. O zaman ona gözü kapatmadan bulandırma işlemi uygulanacak.

Şaşılık

Şaşılığa yol açan mekanizmaların çoğunu biliyoruz. Bir kısmını da bilmiyoruz. Annenin hamileliğinde ilk üç ay içinde göz kasları geliştiği için burada bir sorun olabilir. Gözün boyutunda bir sorun olabilir. Genetik genlerle taşıdığımız, çocuklarımıza verdiğimiz şeyler var. Hamileliğin ileri dönemlerinde annede bir rahatsızlık olursa, bebek riske girerse o zaman gözdeki kasları besleyen damarlar ve bunun hareketini sağlayan sinirler etkilenebilir. Bunun haricinde görme bozukluklarından kaynaklanan göz kaymaları, şaşılıklar olabilir. Bir gözde normale yakın bir miyop, öbür gözde aşırı miyop gibi. Bunlarda iyi gören gözü beyin seçtiği için diğeri bir tarafa doğru onu itiyor, bir tarafa doğru kayma oluyor. 40 derecenin üzerine çıkan ateşlerde yine göz kaslarını besleyen damarlar ve bunun hareketini sağlayan sinirler etkilendiği için şaşılık meydana gelebiliyor. Prematüre bebeklerde genellikle gelişim geri olduğu onlarda daha sık görüyoruz. Çerçevesi çok geniş.

Önce güzel görme şansını sağlıyoruz. Güzel bir gözlük muayenesi yapıyoruz ve gözlükleri mutlaka kullanmasını öneriyoruz. Görme arttıktan sonra, yani iyi gördüğü zaman gözler, şaşılık düzelebilir. Biz buna ‘gözlüğe bağlı şaşılıklar’ diyoruz. Gözlüğü taktığınız zaman bunlar düzelir. O kişi de ona ihtiyacı olduğu için gözlükle bir sorunu olmaz. Göz tembelliği varsa, kapatmalar veya aletlerle, egzersizlerle, tedavilerle bunu iyileştirmeye çalışıyoruz. Ondan sonra hala kayma varsa, iki gözü birlikte kullandırıp, derinlik hissi sağlayamıyoruz. O zaman 5 yaşından önce ameliyat ediyoruz. Basit bir ameliyat, ağrılı bir ameliyat değil. Kasların yerlerini değiştiriyoruz.

İki-üç tane kası yer değiştirerek, kaymayı ölçümlerine göre düzeltebiliyoruz. Ondan sonra yine kişi, derinlik hissi kazanamıyorsa, egzersizlerle, çalışmalarla kazandırabiliyoruz. Başarı şansımız, görüntü olarak düzeltmekte yüzde 90. Göz tembelliği konusunda tabi bu küçük yaşta olacak. 5 yaşına kadar ideal. 9-10 yaşında yine uğraşıyoruz.

 

 

 

Bebeklerde ve Çocuklarda Göz Sulanması (Doğumsal Dakriostenoz)

Gözyaşı bezi yeterli üretim yapıyor ama kanal tıkalı ise gözyaşı yüze doğru akar. Yeni doğanlarda gözyaşının aktığı kanallar kapalı olabilir. Çoğunlukla birkaç ayda kendiliğinden açılır. Açılmazsa masaj, sondalama, silikon tüp ile entübasyon veya cerrahi olarak en uygun yöntem seçilerek düzeltilmesi gerekir.

Erken dönemde (ilk 12 ay) basit yöntemler ile tedavi sağlanabilir. İhmal edilmiş ve/veya yeterli tedavi yapılmamış hastalarda zamanla infeksiyon eklenir ve gözün diğer bölgelerini etkileyebilir.Bu durumda ve 1 yaşına kadar devam eden sulanmalarda ilk olarak sedasyon altında kanala sondalama uygulanmalıdır.

Sulanma devam ederse; sondalama tekrarı yapılabilir veya aynı zamanda kanala silikon tüp uygulanabilir.Bu uygulama ile % 95 başarı elde edilir.

 

 

 

BEBEKTE GÖZYAŞI KANALI TIKANIKLIĞI:

 

Yeni doğan bebeğin bir veya her iki gözünde sürekli sulanma ve çapaklanma görülürse, göz yaşı kanallarının doğuştan tıkalı olabileceği düşünülerek bir göz doktoruna başvurulmalıdır.

Teşhis doğrulanırsa doktor önce göz yaşı kesesine masaj yapılmasını ve bazı göz damlalarının kullanılmasını tavsiye edecek, sulanma ve çapaklanma düzelmediğinde ise narkoz altında göz yaşı kanalının açılmasını önerecektir.

Doğuştan göz yaşı kanalı tıkanıklığı, bebek 18 aylık olmadan önce tedavi edilmelidir. Çünkü 18 aylıktan önce basit bir girişimle düzeltilebilen bu problem için ileri yaşlarda ameliyat gerekli olmaktadır.

 

 

 

DOĞUŞTAN GLOKOM (GÖZ TANSİYONU):

 

Yeni doğanlarda görülen önemli bir hastalık da, doğuştan glokomdur (göz tansiyonu yüksekliği). Bu hastalık başlangıçta bir belirti vermediği halde ilerledikçe bebeğin gözünün irileştiği, büyüdüğü dikkat çeker, ayrıca ışığa bakamama sulanma gibi belirtiler de tabloya eklenir.

 

Tedavi edilmediği takdirde hastalığın ilerleyen dönemlerinde, gözün saydam tabakasının zamanla bulanıklaştığı ve giderek beyazlaştığı görülür. Bu durumda bebek, giderek görmesini kaybedecektir. Hastalık başlangıç döneminde teşhis edildiğinde, yapılacak ameliyatla göz tansiyonu düşecek ve görme kaybı önlenecektir.

 

Fakat doğuştan glokomlu bebeklerde, ameliyattan bir süre sonra göz tansiyonu tekrar yükselebilir ve tekrar ameliyat gerekebilir. Bebeklerde görülen glokom, erişkinlerde görülen glokoma göre daha inatçı bir glokom türü olup bazen birkaç ameliyat bile gerekebilir.

 

 

 

 

DOĞUŞTAN KATARAKT:

Yeni doğan bebeğin gözbebeğinde beyazlık görüldüğünde, hemen doktora başvurulmalıdır. Bu durum, çoğunlukla doğuştan kataraktın belirtisidir; tek gözde veya her iki gözde olabilir ve ameliyatı gerektiren bir durumdur. Yine gözbebeğinde beyazlık veya parlama ile ortaya çıkan ve bebeklerde görülen bir göziçi tümörü de mevcuttur. Bu durum da acil olarak doktora başvurmayı gerektiren önemli bir hastalıktır.

 

 

 

 

 

 

Konjenital (Doğumsal) Katarakt nedir?

Doğumsal katarakt (konjenital katarakt) doğumdan itibaren görülen, lensin tek veya çift taraflı olarak saydamlığını kaybetmesi ve opaklaşmasıdır. Doğuştan olan kataraktlar annenin gebelik sırasında geçirdiği enfeksiyonlara, kullanılan ilaçlara bağlı olarak ortaya çıkabildiği gibi, hiçbir nedene bağlı olmadan da oluşabilmektedir. Bir göz bebeğinin diğerinden farklı renkte (beyaz) olması veya gözde kayma (şaşılık) olması, doğumsal kataraktın belirtisi olabilir. Bebeklerde bu belirtiler görüldüğü an, hiç zaman kaybetmeden göz uzmanına başvurulmalıdır. Doğumsal katarakt, görmeyi engelliyorsa ve özellikle tek taraflıysa, tanı konulur konulmaz ameliyat edilmelidir. Ameliyat zamanı konusunda göz uzmanı detaylı muayeneden sonra karar verir. Doğumsal kataraktlı gözde en önemli sorun göz tembelliğidir (ambliyobi). Göz tembelliğini yenebilmek için ameliyat, göz doktorunun önerisi doğrultusunda mümkün olan en kısa zamanda yapılmalıdır.

Doğumsal katarakt tedavisi nasıl uygulanır?

Doğumsal katarakt tedavisi de ‘FAKO’ yöntemiyle yapılmakta ve yaş uygunsa göz içine katlanabilir mercek yerleştirilmektedir. Doğumsal kataraktın tedavisinde en önemli bölüm; ameliyattan sonra yapılacak olan göz tembelliğiyle mücadele bölümüdür. Bu bölümde aile hekim işbirliği çok önemlidir. Eğer bu iş birliği yapılmazsa erken yapılan ameliyatın hiçbir faydası olmaz. Doğumsal ameliyat sonrası, yapılan ameliyatta mercek konulup konulmamasına bağlı olarak, çocuğun gözlük veya kontakt lens kullanması gerekebilir.

Çocuklarda Kataraktın Nedenleri

Annenin gebelik döneminde geçirmiş olduğu enfeksiyon, gebelikte kullandığı ilaçlar, bebeğe ait metabolik hastalıklar başlıca nedenlerdir. Ancak bazı durumlarda hiçbir neden olmadığı halde bazı çocuklarda yine de “doğuştan katarakt”a rastlanabilir.

Çocuklarda Kataraktın Belirtileri

Bir göz bebeğinin diğerinden farklı olması; Katarakt olan gözün beyaz ve donuk görünmesi

Göz kayması (şaşılık); Özellikle bebeklik çağlarında ortaya çıkan göz kaymalarının esas nedeni “Konjenital Katarakt” olabilir.

Çocuklarda Kataraktın Tedavisi

Kataraktın tek tedavi yöntemi cerrahidir. Ameliyatın ne zaman yapılması gerektiğine; kataraktın yoğunluğuna, tek veya çift taraflı olmasına göre detaylı bir göz muayenesinden sonra uzman göz hekimi tarafından karar verilir. Bütün kataraktlar aynı şekilde değildir. Katarakt genelde bütün lensin bulanıklaşması şeklinde oluşur. Bazı katarakt türlerinde ise önce bir bölümde bulanıklaşma oluşturup sonra lensin diğer bölümlerine yayılmaya başlar. Çoğu zaman kataraktın gelişmesi yıllar alırken, bazı durumlarda ise bir kaç ay gibi kısa bir sürede gerçekleşebilir. Katarakt iki gözde de aynı anda ama farklı oranda gelişebilir.

Doğuştan Kataraktlı çocukların yaklaşık %25 – 50’ sinde Katarakt ile birlikte göz tansiyonlarının olabileceği de unutulmamalıdır!

Çocuklarda Katarakt Ameliyatı

Erişkinlerde uygulanan katarakt ameliyatının hemen hemen aynısıdır. Yaşlılarda görülen kataraktan farklı olarak saydamlığını kaybeden göz merceğinin arka zarı da bu ameliyatla alınabilir. Bebek 2 yaşından küçük ise mercek yerleştirilmez, 2 yaşından büyük ise mercek yerleştirilir.

Çocuklarda Ameliyat Teknikleri

• Fakoemülsifikasyon (FAKO)
• Planlanmış ekstrakapsüler katarakt ekstraksiyonu (PEKKE)
• Katarakt, İlaç, göz damlası, egzersiz ya da gözlükle yok edilemez. Tek yolu gözdeki kataraktlı lensin saydam göz içi lensi ile değiştirilmesidir. Katarakt, başarı oranı çok yüksek bir ameliyattır.

 

 

 

 

 

 

Çocuk Glokomu Nedir?

Glokom optik sinirin (gözden beyne iletiyi götüren sinir ) gözü terk ettiği yerde hasarauğraması ile neticelenen bir durumdur. Bu tür hasar görme kalitesini etkilemektedir.
Çocuklarda görülen bu tür hasar hemen hemen her zaman yüksek göz içi basıncı ileseyreder. Göz içi basınç yükselmesi gözü etkileyen enflamasyon ya da diğer
sebeplere bağlı olabilir. Bu tür glokomlar Sekonder Glokom olarak kabul edilir. Erkençocukluk çağında gelişen Glokomlara Konjenital ya da Gelişimsel Glokom denir. Butür Glokom’ la 10.000 canlı doğumda bir sıklıkta karşılaşmaktayız.

 

Göz İçi Basıncını hangi faktörler kontrol eder.

Göz bir topa benzer. Bu topun pompa fonksiyonunu göz içini dolduran ve silyer cisimolarak adlandırılan kısmın oluşturduğu sıvı (hümör aköz ) üslenmiştir. Bu cisim halkaşeklindedir ve gözün renkli kısmı olan irisin hemen yanında yerleşmiştir. İris gözü ikikısma ayırır; ön kamara ve arka kamara . Hümör aköz iris merkezinde bulunanboşluktan (pupil, göz bebeği ) gözün ön kısmına doğru ilerler.

Gözün ön kısmını kubbe gibi örten saydam dokuya korna denir. Kornea kökünde
gözün drenaj (suları akıtma, filtrasyon ) sistemi yerleşmiştir. Hümör aköz bu drenajsisteminden (trabeküler ağ) geçerek toplayıcı kanala (Schlem kanalı) oradan dagözün dışına bulunan kan damarlarına geçer. Bu drenaj sisteminde oluşacak dirençgöz içi basıncın artmasına neden olacaktır. Çocuklarda göz içi basıncınyükselmesinin nedeni büyük çoğunlukla bu drenaj sisteminin düzgün çalışmamasınabağlıdır. Bu tıkanma (direnç) birçok sebebe bağlı olabilir.

 

Bebek ve Çocuklarda Glokom belirtileri

• Büyük göz
• Işık hassasiyeti-
• Bulanık Kornea
• Göz sulanması
• Az görme ve titreyen göz (nistagmus)
• Şaşılık (strabismus)

 

Büyük göz

Bebeklerde gözün ön tabakası (sklera) yetişkinlere kıyasla daha esnek ve yumuşaktır. Bu yüzden göz içi basınç yükseldiği zaman göz bir balon misali genişleyecek ve büyüyecektir. Bundan dolayı eskiden Konjenital glokoma buftalmus (öküz gözü)deniliyordu. Bu belirti bebeklerde yüksek göz içi basıncının en iyi belirtilerinden biridir. Göz içi basıncın normal sınırla gelmesi bu durumun gerilemesine (normal boyutlara)sebep olmasa da ilerlemesini durduracaktır.

 

Işık hassasiyeti

Yüksek göz içi basıncı olan bebekler çoğu zaman ışığa karşı çok hassas oluyorlar.Bunun birçok sebebi vardır. Gözün ön penceresi olan korna ödemli ve bulanıkolduğundan rahatsızlık verebilir. Kornea tamamen saydam olmadığı zamanüzerinden geçen ışınları yansıtmakta ve parlaklık oluşturmaktadır. Böyle durumlardaaydınlık ortamlarda koyu camların kullanımı çok zararlı değildir. Göz içi basınçnormal sınırlara düşürülünce zaman içinde bu hassasiyet geçecektir.

 

Bulanık Kornea

Kornea iç yüzeyinde korneadan hümör aközü uzaklaştıran ve böylece kornea saydamlığını koruyan küçük hücreler bulunmaktadır. Göz içi basıncı aniden yükselince hümör aköz hücrelerin arasından korneaya sızar ve onu ödemleştirir ve bulanıklaştırır. Eğer korna yüzeyince küçük skarlar (nedbe) var ise onlar da bulanık görüntü oluşturabilir. Göz içi basınç normal sınırlara düşünce bulanıklık zaman içine geriler fakat bu bazen birkaç ay ya da daha fazla zaman alabilir.

 

Göz sulanması

Sulanma irritasyona (tahriş) oluşabilecek doğal tepkidir. Eğer yüksek göz içi basıncına bağlı olarak ışık yansımaları ve korneal ödem var ise sulanma doğal refleks olarak gelişecektir. Basınç normal sınırlara düşürülünce sulanma geçecektir.

Az görme ve titreyen göz (nistagmus)

Yüksek göz içi basıncına bağlı olarak korna bulanıklığı ya da optik sinir (görsel iletiyi gözden beyine ulaştıran sinir) harabiyetine bağlı az görme ve göz titremesi gelişebilir.

Şaşılık (strabismus)

Bazı bebeklerde az gören gözde kayma gelişebilir, bu kayma burun köküne doğru(içeriye) ya da dışarıya doğru olabilir.

Genetik danışmana neden başvuralım?

Gelişimsel Glokomun tüm çeşitleri kalıtımsal değildir. Bununa rağmen genetik danışmandan karşılaşabileceğiniz sorunları ve hastalığın riskleri ile ilgili bilgi edinebilirsiniz. Bu bilgiler çocuğun geleceği için de önem taşımaktadır.

Çocuklarda hangi tür Glokom gelişebilir?

Çocuk ve bebekleri etkileyebilecek çeşitli Glokom türleri vardır.

• Aniridi
• Sturge Weber Sendromu
• Katarakt cerrahisinden sonra gelişen Glokom
• Enflamasyon
• Primer Konjenital Glokom
• Axenfeld yada Reiger Anomalisi
• Peter Anomalisi

 

Aniridi

Çocuklarda gelişecek Glokom bazen irisin yokluğu ya da çok küçük oluşuna bağlı olabilir.

Sturge Weber Sendromu

Sturge Weber Sendromunda da glokom görülebilir; bu hastalarda şarap lekesi olarak da bilinen hastalığa özgü alın ve yüz bölgesinde doğum lekeleri ve damarlanmalar görülür. Bu tarz görünüme sahip çocuklar glokom açısından takip edilmeli ve gerektiğinde tedavi edilmelidir.

Katarakt cerrahisinden sonra gelişen Glokom

Çocuklarda Glokom katarakt cerrahisini takiben de gelişebilir. Eğer lens kesif ise bu duruma katarakt denir ve cerrahi yöntemle tedavi edilmelidir. Cerrahiye veya uygulanan ilaçlara bağlı ameliyat sonrası glokom gelişebilir. Tedavisi genellikle glokom cerrahisidir.

İnflamasyon

İnflamasyon sonrası glokom gelişme olasılığı vardır. Çocukluk çağında gelişen artrit sonrası trabeküler ağ inflamatuar hücreler ile tıkanabilir ve böylece glokom gelişebilir. Bu hastalıkların tedavisinde kullanılan kortizonlu ilaçlar da göz içi basıncını artırabilir.

Primer Konjenital Glokom

Çocukluk çağı glokomların büyük çoğunluğunu teşkil eder. Bu tür hastalarda gözün drenaj sistemi olan trabeküler ağ normal gelişmemiştir ve bunun neticesi olarak hümör aköz dışa akımı zorlaşır ve göz içi basınç yükselir. Genellikle bu tür hastalığın genetik olduğunu düşünmekteyiz, fakat kalıtım türü resesif olduğu için aile hikâyesi olmayabilir.

Axenfeld yada Reiger Anomalisi

Bu hastalığı ilk kez tarif eden hekimin ismini taşımaktadır. Bu tür glokomda trabeküler ağ, iris ya da korneada doğumsal anomali mevcuttur. Bunun dışında dişlerde, yüz, kulak ve başka uzuvlarda anomali olabilir. Axenfeld yada Reiger Sendromlu hastaların hepsinde glokom gelişmeyebilir fakat glokomu tespit edilen hastalar sıkı takip gerektirmekteler.

Peter Anomalisi

Bu bir lens anomalisi durumudur. Bazen lens korneaya temas edecek şekilde gelişmiştir

Glokomlu çocuğun takip ve tedavi şeması

Anestezi altında muayene

Tüm bebekler ve çocuklar baştan anestezi altında muayene edilmeli. Eğe göz içi basıncı yüksek bulunursa cerrahi yapılmalıdır. Her defasında bir daha anestezi altında muayene gerekebileceğini aileye söylemek gerekir. 5 yaşı üzerinde çocukla konuşarak anestezi etmeden muayene etmeye ikna etmek gerekir fakat bu her zaman mümkün olmayabilir.

Uygulanabilecek cerrahi teknikler

Gonyotomi

Genellikle ilk tercih edilen cerrahi yöntemdir. Çok ince bıçak yardımı ile ön kamaraya girerek filtrasyon sistem üzerinde kesi yapılır. Bu işlem gelişimsel olarak kapalı kanalları açmak için yapılır. Ameliyat esnasında gözün içini görebilmek için gonyoskop olarak adlandırılan özel mercekler kullanılır. Kaliteli görüntü elde edebilmek için bazen kornea ön yüzeyi olan epitelyum tabası soyulabilir. Bu doku kendiliğinden 1 ya da 2 gün içinde tekrar gelişir. Bu zaman zarfında çocuk rahatsız ve uykusuz olabilir. Bu durumda ağrıkesici şuruplar kullanılabilir. Çoğunlukla bu işlem göz içi basıncı düşürmekte yeterli oluyor fakat bazı olgularda işlemin tekrarlanması gerekebilir. Kanallara tekrar içerden müdahile imkânsız olduğunda yeni drenaj kanaları oluşturmak için diğer cerrahi yöntemler uygulanabilir (trabekülektomi).

Trabekülotomi

Bu cerrahi yöntemde çok ince alet (prob) yardımı ile önemli toplayıcı (collector) kanal olan Schlemm kanalına girilir. Bu alet yardımı ile kanalda ilerledikten sonra ön kamaraya giriliyor ve yeni drenaj yolu oluşturuluyor. Bu yöntem bazı glokom türlerinde ya da Gonyotomi yapılacak kadar saydam kornea olmadığında tercih edilmektedir. Bu yöntem tek başına ya da Trabekülektomi (göz sıvısını gözün kanallarını kullanmadan cerrahi yöntemle açılan suni kanaldan konjonktiva altına akıtma ameliyatı) ile kombine yapılabilir

Trabekülektomi

Gözün güçlü ön duvarı sklera ve onu kaplayan konjonktiva dokusu vardır Bu yöntem ile göz içinde yeni drenaj kanalları oluşturuluyor. Genellikle üst kapak altında bulunan bölgeye yakın cerrahi yöntemle flab (doku kapağı) kaldırılır. Daha sonra bu fleb ince iplikler ile tekrar yerine dikilir ve üzeri gözün ön tabakası olan konjonktiva ile kapatılır. Göz içi sıvı oluşturulan bu kanal ile konjonktiva altına akıyor ve oradan da kan damarları ile uzaklaştırılıyor. Ameliyat sonrası üst kapağın hemen altında küçük kabarıklık görülebilir (bleb). Bu durum göz içi sıvının konjonktiva altında birikmesi ile oluşuyor.

Tüp imptantasyonu

Bazı çocuklarda göz içi sıvının dışarı atılası için özel olarak tasarlanmış tüpler kullanılır. Bu yöntem diğer yöntemlerin, örneğin trabekülektomide oluşturulan flebin, yetersiz kaldığı durumlarda tercih edilir. Bazen cerrahiden 1 ya da 2 hafta sonra çok düşük seyir eden göz içi basıncı kontrol altına almak için göz içine gaz ya da gel enjeksiyonu gerekebilir. Çocuklar büyüdükçe tüp değişimi gerekmemektedir, bazı olgularda tüp 25 yıla kadar göz içinde kalmaktadır.

Cerrahi yaklaşımların başarı oranı nedir?

Cerrahilerin 5 yıllık başarı oranı ortalama %75 dir. Göz içi basıncı tekrar yükselen çocuklarda, göz içi basıncı kontrole etmek için ek ilaç tedavisi ya da tekrar ameliyat gerekebilir.

Yan etkiler ve komplikasyonlar

Glokom cerrahisi sonrasında katarakt gelişebilir. Katarakt göz içi lensin bulanıklaşması durumudur. Bu olgularda görme bulanıklığı ve sisli görme vuku bulur. Tedavisi cerrahidir, saydamlığını yitirmiş mercek çıkarılıp yerine suni mercek yerleştirilir. Uzun dönem komplikasyonlar arasında enfeksiyon sayılabilir.

Tedaviden sonra çocuğumun görmesi nasıl olacak?

Bu konuda kesin bir şey söylemek çok zor, hele çocuk çok küçük ise daha da zor. Çocukluk çağında glokom tedavisi görmüş birçok çocuk yetişkinliğinde çok iyi görmeye sahiptir. Göz içi basınç kontrol altına alındıktan sonra gerek gözlük gerekse kapama tedavisi ile iyi sonuçla anılabilir. Çocuk büyüdükçe nihai görmesi ile ilgili daha da kesin bir şeyler söylenebilir. Tedavini başarısının önemli parçası devamlı tekrarlanan kontrollerdir. Bu bebekler tüm hayatları boyunca takip edilmelidirler.

Kapama tedavisi

Glokom özellikle tek gözde ise uygulanan cerrahi işlemlerden sonra göz içi basıncı normal seviyelere getirilse bile hastanın görmesi düşük kalabilir. Görmesini artırmak için özel egzersizlere ihtiyaç vardır. Sağlam gözün kapatılması, az gören gözün çalıştırılması bu yöntemlerin başında gelir, glokomun tedavisi kadar önemlidir. Tembellik az (zayıf) gören gözden gelen iletilerin beyin tarafından baskılanarak iyi gören gözden gelen iletileri algılaması ile oluşuyor. Bu burum devam ederse göz ve beyin arasındaki normal bağlantı zaman içinde kopacaktır. Kapama tedavisi zayıf göz ve beyin arasındaki bağlantıyı kurmak için kullanılır.

Çocuğumun Glokomla yaşamasına nasıl yardımcı olabilirim?

Glokomlu çocukların ebeleyenlerine çok iş düşüyor.

Ve bebeğime nasıl yardımcı olabilirim en sık sorular arasındadır:

• Bebeğim ağrı hissedecek mi?
• Ağlamak göze çok mu zarar veriyor?
• Bebeğim kafasını bir yerlere çarptığında endişelenmeli miyim?
• Çocuğum spor yapabilecek mi, havuza girebilecek mi?

Bebeğim ağrı hissedecek mi?

Doktoru ve aileyi endişelendiren başlıca sorun glokomlu çocukların genellikle mutsuz olmasıdır. Bebekler çoğu zaman huzursuz ağlamaklıdır, ayrıca zayıf beslenirler ve çoğu kez gözleri sulanır ve kızarır. Bebekler parlak ışıktan rahatsız oldukları için çoğu zaman kafalarını yastığın arkasına saklar. Göz rengi değişkenlik gösterebilir ayrıca göz küresi hacimce büyüyebilir.

Ağlamak göze çok mu zarar veriyor?

Gözün sağlıklı olabilmesi için gözyaşına ihtiyacı vardır. Gözyaşı doğal antibiyotikler içermektedir. Bebek ağlarken fazla gözyaşı oluşur ve bunun göze hiçbir zararı yoktur.

Bebeğim kafasını bir yerlere çarptığında endişelenmeli miyim?

Tabii ki büyük darbeler bebekte hasar oluşturabilir ve bu durumlarda acil servise başvurmak gerekebilir. Fakat emeklemek çağında olan bebekler tabii ki ufak tefek çarpmalar yaşayacaklar ve bunların bir zararı yok. Unutulmaması gereken nokta normalden daha büyük göz (glokomlu bebeklerde oluşabilecek buftalmus) daha frajildir (ince, yırtılmaya ve hasara müsait). Eğer görmede azalma, gözde bulanık görüntü, gözün içinde kan görüntüsü, ya da ağrı fark edilirse hemen doktora başvurmak gerekir. Eğer glokomlu bir çocuk yüzüne ya da bilhassa gözüne şiddetli darbe aldıysa mutlaka uzman tarafından muayene edilmelidir.

Çocuğum spor yapabilecek mi, havuza girebilecek mi?

Eğer göz bariz bir şekilde büyük ise darbe alma ihtimali çak fazladır. Bu yüzden fazla agresif tarz sporlar tercih edilmemeli. Eğer herhangi bir toplu spor tercih edildiyse o zaman koruyucu gözlükler kullanılabilir. Bazı cerrahilerden (özellikle trabekülektomi) sonra enfeksiyon almamak adına havuzda yüzmek sakıncalı olabilir.

Not: Çocuğunuzun özel ilgi alanları ve meşguliyetleri ilgili kendi doktorunuza danışarak bir plan oluşturmak en mantıklısıdır!

• Çocuğumun tedavisini, göz damlalarını nasıl uygulamam gerekir?
• Göz damlasını damlatmanın en iyi yöntemi hangisidir?
• Zamanlama ne kadar önemlidir?
• Damlalar acıtıyor mu, zarar veriyor mu?
• Damlalar nasıl etki ediyor?
• Neden bazı prospektüslerde ‘çocuklar için sakıncalıdır’ ibaresi var?
• Çocuğumun görmesini etkiliyorlar mı?
• Çocuğum damla yerini hap alamaz mı?
• Ne kadar uzun zaman damla kullanması gerekebilir?
• Damlalar nasıl (hangi koşullarda) saklanmalı?
• Glokom tedavisinde hangi damlalar ya da haplar kullanılabilir?
• Çocuğumun diğer hastalıkları ile ilgili doktora bilgi vermek gerekir mi?

Göz damlasını damlatmanın en iyi yöntemi hangisidir?

Eğer ilaç ilk defa reçete edildiyse nasıl damlatılması gerektiğini görmeniz gerekebilir.Genellikle en basit yöntem bebeğin uyumasını beklemektir. Bebeği battaniyeye sıkıca sarmak küçük ellerini ve bacaklarını hareket ettirmemesi için yararlı olabilir. Daha büyük çocuklara oturur, yatar ya da ayakta bile damla damlatılabilir.

Zamanlama ne kadar önemlidir?

Damlaların belli etki süresi vardır. Aynı damladan 2 dalma damlatmakla onun etkisini artıramazsınız tam tersi zarar bile verebilirsiniz. Eğer iki farklı damla kullanıyorsanız damlalar arası en az 10 dakika beklemeniz gerekmektedir. Bu konuda kendi doktorunuzdan zamanlama konusunda etraflı bilgi almanız en doğrusu olacaktır!

Damlalar acıtıyor mu, zarar veriyor mu?

Bazı damlalar biraz acıtıyor. Ama bu acı en fazla 1 dakika sürüyor bu yanlışlıkla göze sabun kaçtığı zaman oluşan acıya benziyor. Bazen damladan sonra diğer gözde de ağrı görülebilir.

Damlalar nasıl etki ediyor?

Çok hazla göz damlası çeşidi vardır. Ama esasında iki etki mekanizması vardır

1. Göz içi sıvı üretimini azaltan

2. Drenaj kanallarını açan

Neden bazı prospektüslerde ‘çocuklar için sakıncalıdır’ ibaresi var?

O ibareler farmakologlar tarafından yazlamaktadır (bebekler üzerinde yapılan klinik çalışmalardan bilgileri yok) ayrıca bu damlaların bebeklere reçetelendirilmesi sadece göz uzmanları tarafından yapılmalıdır.

Çocuğumun görmesini etkiliyorlar mı?

Bebeklerde kullanılan Glokom ilaçları genellikle görmeyi etkilemezler

Çocuğum damla yerini hap alamaz mı?

Çok küçük bebeklerde ne kadar hap aldığını (yuttuğunu) kontrol etmek çok zordur.Ayrıca bebekler çoğu kez kusarlar. Mide yolu ile alınan ilaçların yararından fazla yan etkisi oluşacaktır.

Bu yüzden bazı özel durumlar (ameliyat öncesi birkaç günlük) dışında glokom tedavisinde kullanılmıyor.

Ne kadar uzun zaman damla kullanılması gerekebilir?

Bu sorunu cevabı damlayı ne amaçla kullandığınıza bağlı: ameliyat sonrası inflamasyonu baskılamak amacı ile mi, enfeksiyona karşı mı, ya da glokomdan dolayı mı? Bu sorunun en net cevabını kendi doktorunuzdan alabilirsiniz!

Damlalar nasıl (hangi koşullarda) saklanmalı?

Saklanma koşulları ile ilgili bilgi her zaman ilaçla beraber kutuda bulunan prospektüslerde yazılı oluyor. O bilgileri dikkatle okuyunuz. Genellikle 25 derecede ya da buzdolabının kapağında gibi uyarılar olabilir.Her zaman çocuklardan uzak tutulası gerekir. Göz damlası bir ilaçtır ve yutulduğu takdirde sakınca oluşturabilir. Doktorunuz aynı damlaya devam etmenizi isterse yeni (zamanı geçmemiş) damla kullandığınızdan emin olmanız gerekir. Açılan damla sadece 1 ay kullanılabilir(damla bitmemiş olsa dahi).

Çocuğumun diğer hastalıkları ile ilgili doktora bilgi vermek gerekir mi?

Çocuğunuzun sağlık durumuna ilişkin doktorunuza her zaman mümkün olduğu kadar fazla bilgi vermeniz gerekir. Özellikle çocuğunuzun alerji, astım, kalp ve böbrek hastalığı var ise bu bilgi çok büyük önem arz etmektedir.

• Takipler sırasında nelere dikkat ediliyor?
• Doktor nelere dikkat ediyor?
• Muayeneye başlamadan önce neden damla damlatılıyor?
• Çocuğum hangi sıklıkla muayene edilmelidir?
• Çocuğum kaç yaşına kadar anestezi altında muayene edilecektir?
• Glokomlu çocukların kardeşleri ve ebe beyinleri muayene edilmeli mi?

Doktor nelere dikkat ediyor?

Çocukların takibine özen gösterilmeli. Doktor şaşılık varlığına dikkat etmeli. Ayrıca gözün büyümesine, herhangi bir kızarıklık ya da sulanmaya da dikkat edilmeli. Eğer mümkünse göz içi basınç da ölçülmelidir.

Muayeneye başlamadan önce neden damla damlatılıyor?

Bazen göz bebeğini (pupil) genişletmek için damla damlatılıyor. Böylece gözünün arkası (retina tabakası) ve optik sinir muayene edilir. Ayrıca gözlük muayenesi (görme kusuru) için de kullanılabilir.Bazı damlalar lokal anestetik ve sarı boya (flüroseyin) içermekteler. Özel aletler ve mavi ışık altında bu damla yardımı ile göz içi basınç ölçümü yapılır.

Çocuğum hangi sıklıkla muayene edilmelidir?

Muayene sıklığı bebekten bebeğe değişir ve birçok sebeplere bağlıdır. En doğru kararı hekiminiz verir!

Çocuğum kaç yaşına kadar anestezi altında muayene edilecektir?

Çok büyük değişkenlik gösterse de genellikle 5 yaş civarı çocuklar Goldmann Tonometre’si (mavi ışık altında, uyutulmadan) ile muayene ediliyor. Daha küçük yaşlarda air puff (hava üfleyerek ölçüm yapan alet) ile ölçümler yapılabilse de yüksek göz içi basıncı olan bebeklerde hata payı yüksek olduğu için tercih edilmiyor. Bazı durumlarda ölçümler kaleme benzeyen (Tonopen) aletle de yapılabilir.

Glokomlu çocukların kardeşleri ve ebeveynleri muayene edilmeli mi?

Bazı Glokom türleri ailesel olduğundan dolayı ebeveynlerin de muayene edilmesi gerekir.

Genetik danışmana neden başvuralım?

Gelişimsel Glokomun tüm çeşitleri kalıtımsal değildir. Bununa rağmen genetik danışmandan karşılaşabileceğiniz sorunları ve hastalığın riskleri ile ilgili bilgi edinebilirsiniz. Bu bilgiler çocuğun geleceği için de önem taşımaktadır.